Đau đầu gối ở thanh thiếu niên thường do hoạt động quá sức khiến đầu gối bị tổn thương. Đau đầu gối có thể là biểu hiện của nhiều bệnh đầu gối như đau khớp gối, viêm khớp gối hay viêm tủy xương. Đau đầu gối hiện đang có xu hướng gia tăng ở người trẻ. Nếu không có các biện pháp chẩn đoán và chữa trị kịp thời rất dễ dẫn đến hậu quả khôn lường. Vậy nguyên nhân nào khiến tình trạng này trở nên đáng báo động đến vậy?
Mục lục
Tại sao thanh thiếu niên lại bị đau đầu gối?
Đau đầu gối không phải là tình trạng chỉ xảy ra với những người lớn tuổi. Mặc dù còn trẻ nhưng thanh thiếu niên cũng có thể bị đau đầu gối do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Đau đầu gối ở thanh thiếu niên là kết quả phổ biến của việc hoạt động quá sức, nhưng cũng là kết quả của các chấn thương đầu gối cụ thể (từ va đập vào đầu gối, ngã, vặn hoặc uốn cong chân bất thường) và các tình trạng y tế ảnh hưởng đến đầu gối. Đau đầu gối cũng có thể là tạm thời và không liên quan đến chấn thương, mà là phản ứng do sự thay đổi cường độ hoạt động, thể thao của bạn.
Nguyên nhân nào dẫn đến đau đầu gối ở thanh thiếu niên?
Các vấn đề về đau đầu gối thường gặp ở thanh thiếu niên thường được chia thành ba loại:
- Đau trước đầu gối, còn được gọi là đau xương chậu.
- Chấn thương dây chằng và gân của đầu gối hoặc chính xương bánh chè.
- Các triệu chứng bệnh khác ảnh hưởng đến đầu gối.
Đau đầu gối trước
Tình trạng này xảy ra khi xương bánh chè bị kéo ra khỏi rãnh do áp lực tăng lên. Tăng áp lực lên khớp gối là do:
- Xoay hông bất thường do mất cân bằng sức mạnh cơ bắp và tính linh hoạt xung quanh hông. Nguyên nhân này thường gặp khi chơi thể thao vận động mạnh như bóng đá, bóng rổ, cầu lông.
- Phương pháp hoặc thiết bị hỗ trợ khớp gối không phù hợp.
- Cơ đùi vốn hỗ trợ khớp gối kém linh hoạt. Yếu hoặc căng cơ đùi.
- Lạm dụng đầu gối do uốn cong đầu gối lặp đi lặp lại trong khi chạy, nhảy và các hoạt động khác.
- Các vấn đề về căn chỉnh, chẳng hạn như xương bánh chè không được căn chỉnh đúng trong đầu gối hoặc bàn chân bẹt, làm thay đổi dáng đi bình thường.
Chấn thương dây chằng và gân của đầu gối hoặc xương bánh chè
Nguyên nhân đau đầu gối do bong gân, căng và rách dây chằng và gân hoặc chấn thương các mô mềm khác thường gặp khi vận động quá sức hay chơi thể thao sai kỹ thuật. Các triệu chứng bao gồm:
- Rách sụn chêm: Vết rách sụn giữa xương cẳng chân trên (xương đùi) và xương cẳng chân (xương chày).
- Chấn thương dây chằng: Là những chấn thương dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau, dây chằng chéo bên và dây chằng chéo giữa.
- Viêm gân: Các gân bị viêm hoặc bị kích thích do chấn thương. Các gân của đầu gối bao gồm gân cơ tứ đầu đùi (nối cơ đùi trước với xương bánh chè) và gân bánh chè (nối xương bánh chè với xương chày).
- Viêm bao hoạt dịch: Sưng một trong những túi chất lỏng ở đầu gối, đệm cho đầu gối.
- Trật khớp xương bánh chè. Đây là vị trí lệch ra ngoài của xương bánh chè.
Các tình trạng bệnh khác có thể ảnh hưởng đến đầu gối của thanh thiếu niên
- Bệnh Osgood-Schlatter (viêm lồi củ trước xương chày): Tình trạng đau đớn này xảy ra khoảng 2,5cm dưới xương bánh chè, nơi gân xương bánh chè gắn vào vùng xương nhô lên trên xương chày (xương ống chân). Tình trạng này phổ biến hơn ở nam giới và được cho là do hoạt động quá mức của cơ đùi.
- Hội chứng Sinding-Larsen Johansson (viêm gân bánh chè): Đây là tình trạng tổn thương đĩa tăng trưởng ở đáy xương bánh chè. Chấn thương là do sự co thắt lặp đi lặp lại của cơ đùi (chẳng hạn như chạy hoặc nhảy) trong một thời kỳ phát triển.
- Viêm khớp vị thành niên : Đây là bệnh viêm khớp dạng thấp, gây đau, sưng, cứng và mất cử động ở các khớp, có thể bao gồm cả đầu gối.
- Viêm xương : Đây là sự tách biệt của một phần sụn khớp và xương trực tiếp bên dưới nó khỏi phần còn lại của xương. Đối với đầu gối, tình trạng này có thể xảy ra ở phần trên cùng của xương đùi (xương đùi) được gọi là khớp xương đùi giữa.
- Bệnh Gout: bệnh này thường ít gặp ở người trẻ. Khi mắc bệnh, các khối axit uric kết tủa tại khớp gối gây chèn ép dây thần kinh, tạo cảm giác đau khớp gối.
Môn thể thao nào khi chơi dễ dẫn đến đau đầu gối?
Những môn thể thao khi chơi yêu cầu vận động toàn thân liên tục, kết hợp nhiều động tác chạy, nhảy, bật, xoay mình,.. rất dễ gây nên chấn thương đầu gối ở thanh thiếu niên. Các môn này thường rất phổ biến trong giới trẻ, như: bóng đá, bóng rổ, điền kinh, bóng chuyền, cầu lông,…
Điều trị đau đầu gối ở thanh thiếu niên như thế nào?
Tùy thuộc nguyên nhân mà sẽ có những phương pháp điều trị khác nhau. Nếu chấn thương đầu gối nhẹ có thể dùng các biện pháp sơ cứu. Với các chấn thương nặng, dai dẳng cần có sự thăm khám của bác sĩ chuyên khoa, áp dụng uống thuốc, các biện pháp vật lý trị liệu hoặc thậm chí phẫu thuật. Dưới đây là các cách chữa trị đau đầu gối theo từng nguyên nhân được đưa ra bởi các bác sĩ tại phòng khám Winmedic:
Đau do hoạt động quá mức:
- Chườm đá vào đầu gối. Chườm đá trong một chiếc khăn có tác dụng giảm viêm và sưng tấy. Áp dụng tối đa 20 phút mỗi lần.
- Uống thuốc chống viêm, chẳng hạn như ibuprofen (Advil®, Motrin®), naproxen (Aleve®) hoặc aspirin, để giảm đau và sưng.
- Lên đỉnh. Nghỉ ngơi cho phép các mô lành lại. Bạn nên tạm dừng hoạt động gây ra cơn đau.
- Dùng băng ép (băng thun) quanh đầu gối nếu được bác sĩ chăm sóc sức khỏe hoặc nhà vật lý trị liệu kê đơn.
- Nâng cao đầu gối để giảm sưng. Nâng đầu gối bị thương lên cao hơn tim bất cứ lúc nào bạn đang ngồi hoặc chườm lạnh đầu gối.
- Giảm cân nếu thừa cân. Trọng lượng tăng thêm gây căng thẳng cho khớp gối.
- Thực hiện theo kế hoạch vật lý trị liệu. Vật lý trị liệu có thể giúp giảm đau, giảm sưng, tăng sức mạnh và tính linh hoạt, cải thiện phạm vi chuyển động, tăng tốc độ và độ bền cũng như cải thiện sự phối hợp và cân bằng.
Hiện nay phòng khám Winmedic tại thành phố Hồ Chí Minh đã hoàn thành việc xây dựng các phương pháp phục hồi chức năng đầu gối mà không dùng đến thuốc hay phẫu thuật. Các phương pháp này áp dụng vật lý trị liệu phù hợp cho từng nguyên nhân đau đầu gối, cùng với sự hỗ trợ của các thiết bị y tế hiện đại. Thanh thiếu niên có biểu hiện đau đầu gối sẽ được thăm khám tận tình, chỉ ra nguyên nhân và phương pháp điều trị cụ thể.
Bệnh Osgood-Schlatter (viêm lồi củ trước xương chày):
- Uống thuốc chống viêm theo chỉ định để giảm cơn đau.
- Chườm đá để giảm sưng đau.
- Tập các bài tập thể dục phù hợp dưới sự hướng dẫn của bác sĩ
- Giảm đau và khó chịu thông qua liệu pháp điện (sử dụng dòng điện) và / hoặc thủy liệu pháp (sử dụng nước).
Hội chứng Sindling-Larsen Johansson (viêm gân bánh chè):
- Uống thuốc chống viêm để giảm cơn đau.
- Chườm đá để giảm sưng đau.
- Cam kết một chương trình kéo dài và tăng cường.
- Giảm đau và khó chịu thông qua liệu pháp điện (sử dụng dòng điện) và / hoặc thủy liệu pháp (sử dụng nước).
- Thao tác và xoa bóp.
Điều trị dây chằng:
- Luyện tập lại kỹ thuật nhảy thông qua vật lý trị liệu.
- Tăng cường sức mạnh cho hông và đùi để bảo vệ đầu gối tốt hơn.
- Phẫu thuật.
Các phương pháp điều trị đầu gối không dùng phẫu thuật thường được ưu tiên lựa chọn để kiểm soát cơn đau đầu gối của thanh thiếu niên. Tuy nhiên phương pháp này chỉ hiệu quả khi bệnh nhân phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời. Vậy nên nếu bạn có những biểu hiện đau đầu gối, hãy đến ngay với các địa chỉ chuyên khoa xương khớp uy tín như phòng khám Winmedic để được các bác sĩ chẩn đoán, điều trị sớm nhất bằng các phương pháp không phẫu thuật.
Làm cách nào để phòng ngừa đau đầu gối ở người trẻ?
Hầu hết các cơn đau đầu gối do chấn thương hoặc hoạt động quá mức (không phải do tình trạng sức khỏe) ở thanh thiếu niên có thể được ngăn ngừa bằng lưu ý và yêu cầu khi sinh hoạt và vận động, bao gồm:
- Đảm bảo bạn mang giày phù hợp cho hoạt động/môn thể thao và mang miếng đệm đầu gối và miếng bảo vệ chân (phù hợp với hoạt động). Thay giày dép và thiết bị nếu đã cũ.
- Tham gia vào các bài tập rèn luyện toàn thân, đặc biệt là rèn luyên cơ bắp vùng đầu gối. Kiểm tra với huấn luyện viên để đảm bảo rằng bạn đang rèn luyện theo hình thức phù hợp với cơ thể. Luôn thực hiện các bài tập khởi động và hạ nhiệt trước và sau khi tập luyện.
- Giữ cho cơ bắp của bạn, đặc biệt cơ bắp quanh khớp đầu gối linh hoạt bằng các bài tập kéo giãn phù hợp hoặc yoga.
- Không tham gia vào các hoạt động gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng đau đầu gối.
Lời kết
Khi nhận thấy cơn đau đầu gối bất thường mà không rõ nguyên nhân, thanh thiếu niên nên đến ngay các địa chỉ y khoa uy tín để thăm khám và chữa trị. Tránh tình trạng bạn chủ quan, triệu chứng này có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng hơn.
