Đau lưng – Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Đau lưng là tình trạng bệnh lý phổ biến hàng đầu trên toàn thế giới. Đau lưng diễn ra ở mọi độ tuổi, không phân biệt giới tính, lối sống sinh hoạt. Vậy tình trạng đau nhức lưng xuất phát từ đâu và làm sao để phòng ngừa? Winmedic sẽ giải đáp cho bạn qua bài viết sau đây.

1. Đau lưng – tình trạng bệnh lý phổ biến

Đau lưng là các cơn đau nhức, tê dọc cột sống và hai bên vùng lưng. Hiện có 4 vị trí đau lưng được xác định là đau vùng lưng trên, đau vùng lưng giữa, đau vùng lưng dưới và đau vùng lưng bên. 

Bên cạnh đó theo mức độ đau, cơn đau lưng được chia làm ba loại:

• Đau nhức lưng thông thường: Cơn đau do sai tư thế trong sinh hoạt, xuất hiện thời gian ngắn rồi biến mất.
• Đau nhức lưng cấp tính: Cơn đau đột ngột do các nguyên nhân khởi phát âm thầm.
• Đau nhức lưng mạn tính: Cơn đau có thời gian phát triển lâu khoảng hơn 3 tháng, mức độ đau tăng dần do các bệnh lý vùng lưng và cột sống.

Người bị đau lưng còn có thể đối mặt với việc cơn đau lan tới các vùng khác của cơ thể như vai, cánh tay, chân gây yếu cơ, suy nhược cơ thể. Tùy theo từng mức độ cơn đau mà người bệnh có thể cảm thấy đau âm ỉ, đau nhức dữ dội và kèm theo bầm tím, mẩn đỏ, nổi u và cảm giác nóng ran.

2. Những vị trí đau lưng phổ biến

Các cơn đau lưng được phân ra thành 4 vị trí khác nhau, cụ thể như sau:

Vị trí đau lưng trên

Khu vực xảy ra cơn đau được xác định từ cổ cho tới cuối khung xương sườn tương đương với vị trí đốt sống cổ và các đốt T1 – T12 của cột sống. Cơn đau có thể do thoái hóa cột sống thắt lưng, cong vẹo cột sống, hội chứng cổ – vai – gáy và một số bệnh lý khác. Cơn đau lưng trên thường kèm cảm giác nóng lưng, tê nhức, mệt mỏi,…

Vị trí đau giữa lưng

Đau lưng giữa là tình trạng đau nhức lưng thường gặp. Cơn đau nhức lưng có thể xuất hiện ở mọi đối tượng. Tương tự như cơn đau lưng trên, đau giữa lưng ở tại vị trí khoảng đốt sống T1 – T12 và tập trung nhiều hơn ở các đốt gần cuối xương sườn. Cơn đau lưng giữa có thể xuất phát từ việc sinh hoạt sai tư thế, làm việc nặng nhọc hay do các bệnh cột sống.

Vị trí đau lưng dưới

Đau lưng dưới xảy ra do quá trình lão hóa trong cơ thể, thừa cân hoặc do cong vẹo cột sống, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa,…. Tình trạng đau dưới lưng dai dẳng kèm theo co thắt cơ, khó vận động khớp. Cơn đau còn có thể lan tới vùng mông, cẳng chân và bàn chân gây khó khăn trong di chuyển.

Tình trạng đau hai bên lưng

Đây là tình trạng cho thấy sai khớp đốt sống thắt lưng hoặc sai khớp hông dẫn tới cơn đau lưng xuất hiện ở một bên. Những người dễ mắc đau lưng bên là người ngồi quá lâu (nhân viên văn phòng, người tàn tật chân), phụ nữ đang mang thai và người có bàn chân bẹt.

Đau lưng kèm tình trạng đau nhức các vị trí khác

Cơn đau lưng có thể kèm theo một số tình trạng đau, nhức trên cơ thể:

• Đau lưng – rối loạn bàng quang: Do thận suy yếu, hội chứng ruột kích thích, viêm ruột thừa, rối loạn tiêu hóa,..
• Đau nhức lưng – đau bụng, đau xương chậu: Bệnh nhân gặp vấn đề về thận, tụy hoặc dạ dày
• Đau nhức vùng thắt lưng: Khả năng cao do thoát vị đĩa đệm, gai đốt sống
• Đau lưng – khó thở: Do các bệnh lý về phổi hoặc bệnh tim

=>> [Bác sĩ trả lời] Đau lưng khó thở là bệnh gì? Cách điều trị ra sao?

3. Đau lưng là dấu hiệu của tình trạng bệnh gì?

9 căn bệnh sau là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến cơn đau lưng, đặc biệt là đau cấp tính và đau mạn tính.

Đau lưng là biểu hiện của bệnh thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng đĩa đệm cột sống bị xô lệch khỏi vị trí ban đầu, chèn ép lên dây thần kinh, mạch máu gây nên những cơn đau âm ỉ. Cơn đau tập trung tại vùng thắt lưng của người bệnh, tăng lên khi di chuyển, vận động mạnh hoặc ho, hắt hơi.

Đau lưng là triệu chứng của thoái hóa cột sống thắt lưng

Thoái hóa cột sống thắt lưng khiến sụn khớp và đĩa đệm bị tổn thương. Sụn khớp bị bào mòn làm lộ ra phần đầu xương. Hai phần đầu xương ma sát với nhau gây ra cơn đau nhói ở lưng, đặc biệt rõ rệt khi bệnh nhân cúi người, nâng vác vật nặng, xoay mình.

Đau dây thần kinh tọa dẫn đến đau nhức lưng

Đau dây thần kinh tọa dẫn đến chuỗi các cơn đau bắt đầu từ vùng thắt lưng, lan xuống mông, dọc theo chân tới bàn chân. Cơn đau lưng do thần kinh tọa thường kèm theo hiện tượng nóng rát khu vực đau.

Gai cột sống lưng dẫn đến cơn đau vùng lưng

Cột sống bị thoái hóa lâu ngày xuất hiện thêm phần xương gai mọc chìa ra xung quanh, cọ xát với các bộ phận khác như sụn khớp, mô mềm, mạch máu, dây thần kinh, nội tạng,… gây ra cảm giác đau nhói từ bên trong. Cơn đau nghiêm trọng hơn khi bệnh nhân cử động hay tác động lực lên vùng lưng bụng.

Hẹp ống sống thắt lưng tạo nên cơn đau lưng

Ống sống là một thành phần của cột sống có tác dụng bao bọc cho dây thần kinh và tủy sống bên trong. Hẹp ống sống thường do các tác nhân xung quanh chèn ép như đĩa đệm, gai cột sống, dây chằng vàng,… dẫn đến chèn ép rễ thần kinh và tủy sống, gây nên cơn đau thắt lưng. Cơn đau có thể xuất hiện dai dẳng, đau lan xuống chân và thậm chí gây liệt chân. 

Đau lưng do biến dạng cột sống

Tình trạng cột sống biến dạng thường gặp là cong vẹo cột sống, gù cột sống. Cột sống bị xô lệch khiến các bộ phận khác liên quan chịu ảnh hưởng như đĩa đệm, ống sống,… gây nên chứng cứng khớp và đau lưng. Biến dạng cột sống có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nguyên nhân do bẩm sinh, thói quen xấu khi sinh hoạt hoặc lao động nặng nhọc.

Điều chỉnh thói quen xấu khi ngủ với: Các tư thế nằm giảm đau cột sống thắt lưng an toàn

Đau nhức lưng do loãng xương

Tình trạng loãng xương, đặc biệt ở người già, khiến xương xốp hơn bình thường, giòn và dễ gãy. Tình trạng loãng xương nghiêm trọng tại cột sống khiến các đốt sống bị xẹp, gãy dẫn đến đau lưng dữ dội

Đau vùng lưng do căng cơ

Căng cơ cạnh sống do người bệnh thường xuyên vận động nặng ảnh hưởng trực tiếp đến khối cơ. Tình trạng đau lưng do căng cơ thường xuất hiện trong thời gian ngắn, thuyên giảm khi bệnh nhân nghỉ ngơi. Nhưng nếu căng cơ diễn ra liên tục sẽ dẫn đến những cơn đau co thắt lưng mạn tính.

U cột sống gây ra chứng đau lưng

Khối u cột sống (ung thư cột sống) phát triển do khối mô bất thường tại vùng cột sống. Khối u chèn ép trực tiếp lên cột sống, sụn khớp, ống sống tạo nên những cơn đau âm ỉ và nặng dần. Khối u có thể di căn tới các khu vực khác trên cơ thể nếu không được điều trị sớm. Tình trạng này tuy hiếm gặp nhưng lại gây ra những cơn đau lưng nghiêm trọng nhất

4. Những nguyên nhân gây chứng đau lưng khác

Ngoài nguyên nhân do các bệnh lý trên, các bác sĩ tại Winmedic còn chỉ ra những nguyên nhân khác có thể dẫn đến đau lưng như:

• Thoái hóa do tuổi tác
• Ngồi lâu một tư thế, lười vận động
• Chấn thương lưng trong quá trình làm việc và chơi thể thao
• Nhiễm trùng do vi khuẩn, virus từ môi trường sống
• Hút thuốc lá giảm lưu lượng máu truyền tới cột sống, thúc đẩy loãng xương
• Thừa cân, béo phì tạo áp lưng lên khung xương, đặc biệt là cột sống
• Tâm lý căng thẳng, ảnh hưởng đến hệ thần kinh và mạch máu dẫn tới một số bộ phần vùng lưng thiếu Oxy, gây đau lưng

5. Phương pháp làm giảm các cơn đau lưng hiện nay

Ở các mức độ nhẹ, tình trạng đau lưng không kéo dài, người bệnh chỉ cần vận động nhẹ và nghỉ ngơi là cơn đau sẽ biến mất. Còn ở các mức độ nặng, cấp tính và mãn tính thì người bệnh cần áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp.

Chườm nhiệt lên vị trí cơn đau

Với các cơn đau lưng kèm sưng, viêm thấy rõ thì phương pháp chườm lạnh hoặc chườm nóng sẽ hiệu quả trong việc gây tê tạm thời và giảm viêm. Lưu ý không nên chườm quá 20 phút có thể gây tác dụng ngược lên cơ thể.

Thay giày dép

Đi giày cao gót trong thời gian dài là nguyên nhân dẫn tới những cơn đau lưng âm ỉ. Để khắc phục, bạn nên chọn giày đế bệt, thấp, dép có quai bảo hộ hoặc giày thể thao khi di chuyển, tránh đi giày cao gót liên tục trong thời gian dài.

Điều chỉnh tư thế

Trong sinh hoạt như khi đứng, ngồi hoặc ngủ mà bạn thực hiện sai tư thế sẽ khiến cột sống chịu nhiều áp lực, gây đau lưng. Do đó cần đảm bảo sinh hoạt thường ngày với tư thế chuẩn, hạn chế đau nhức lưng và biến dạng cột sống.

Xem ngay: 3 tư thế ngồi tránh cong vẹo cột sống chuẩn, hiệu quả

Dùng thuốc

Tùy theo mức độ cơn đau và vị trí cơn đau nhức lưng mà bác sĩ sẽ chỉ định bạn sử dụng một vài loại thuốc như: Thuốc giảm đau không kê đơn, thuốc giãn cơ, kháng sinh, các loại thuốc chuyên dụng theo tình trạng bệnh.

Phẫu thuật lưng

Phẫu thuật lưng là biện pháp chữa trị đau vùng lưng hiệu quả nhưng mang nhiều rủi ro. Bệnh nhân chỉ được chỉ định mổ khi căn bệnh gây đau nhức lưng bước vào giai đoạn thoái hóa nghiêm trọng. Sau phẫu thuật bệnh nhân phải đối mặt với nguy cơ biến chứng như bại liệt, suy yếu cơ, thậm chí tử vong.

Tập vật lý trị liệu

Các bài tập trị liệu giúp bệnh nhân giảm đau một cách an toàn, đồng thời cải thiện tính linh hoạt ở lưng. Người bệnh cần kiên trì thực hiện các bài tập theo lộ trình, kết hợp cùng các phương pháp điều trị khác để đạt được hiệu quả tối đa. Các bài tập vật lý trị liệu không nên tự ý áp dụng. Bệnh nhân cần tới các cơ sở y tế cung cấp dịch vụ khám vật lý trị liệu chất lượng cao để được tư vấn và đưa ra lộ trình tập luyện phù hợp

Điều trị đau lưng bằng công nghệ Hill DT

Công nghệ giảm áp cột sống Hill DT sử dụng xung lực để nắn chỉnh cột sống, tăng cường lưu thông máu tới cột sống nhằm giảm đau lưng. Công nghệ này phù hợp với các bệnh nhân mắc thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, thoái hóa cột sống,… đều là những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cơn đau nhức lưng. Đặc biệt Hill DT là công nghệ điều trị không xâm lấn, mang lại an toàn và độ hiệu quả cao trong điều trị cho bệnh nhân.

Hiện Winmedic – Phòng khám cột sống thắt lưng TPHCM đang sử dụng công nghệ Hill DT điều trị cho bệnh nhân gặp cơn đau vùng lưng cũng như các bệnh lý cột sống liên quan. Ngoài ra Winmedic kết hợp thêm các bài tâp vật lý trị liệu – phục hồi chức năng giúp người bệnh hồi phục thể trạng nhanh chóng.

Tìm hiểu thêm về Hill DT tại đây.

6. Cách phòng ngừa cơn đau nhức lưng

Cơn đau lưng có thể âm thầm khởi phát nếu bạn duy trì thói quen sinh hoạt, học tập và làm việc thiếu khoa học. Vì vậy cách phòng ngừa đau nhức lưng hiệu quả là xây dựng cho bản thân chế độ sinh hoạt lành mạnh và thường xuyên tập luyện thể dục thể thao. 

Một chế độ sinh hoạt, học tập và làm việc khoa học bao gồm: 

• Sinh hoạt đúng tư thế
• Làm việc vừa sức, nếu phải mang vật nặng cần phân bố lực đều lên cơn thể
• Duy trì thể trạng sức khỏe tốt, cân nặng hợp lý
• Bổ sung Canxi, Vitamin D và các chất tốt cho xương khớp khác trong khẩu phần ăn. Hạn chế dung nạp chất béo và tinh bột quá nhiều.
• Sử dụng ghế, giường, nệm, gối ngủ thích hợp, thoải mái, giữ cho lưng thẳng
• Không nên duy trì một tư thế quá lâu. Với nhân viên văn phòng ngồi lâu, hãy dành ra 5 phút vận động sau khi ngồi làm việc 1 tiếng.
• Chăm chỉ tập luyện thể thao như đi bộ, chạy bộ, bơi lội tập yoga,… tăng cường dẻo dai cho cơ thể.

Cơn đau lưng có thể đến âm ỉ, dai dẳng hoặc đau nhói dữ dội nhưng đều có điểm chung khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, suy nhược cơ thể và hạn chế khả năng vận động thường ngày. Ngay khi phát hiện những triệu chứng đau nhức lưng bất thường, bạn hãy đi khám và điều trị ngay để phòng ngừa những biến chứng xấu có thể xảy ra nhé!